poetswoede 2. de recepten.

Lezen, rondkijken op het internet en uitproberen: de afgelopen maanden stonden bij  mij ook in het teken van het vinden van zelfgemaakte, prettige, zuivere, betaalbare, onschadelijke en goed werkende schoonmaakmiddelen voor lijf, huis en was. DIY, Do It Yourself is hip. Hier mijn bijdrage aan DIY, waarvoor ik de vele bloggers die me inspireerden hartelijk dank! Een speciaal Dank Je Wel!  voor de scharrelmoeder van My Healthy Green Family, juist haar recepten bevallen me erg goed. De recepten hieronder hou ik vrij kort, waarmee ik de blogstijl met plaatjes en stap-voor-stappenplannen loslaat. Bij het bericht poetswoede 1. het verhaal vind je mijn achtergrondverhaal, op de blogs van derden vind je (als ik een verwijzing kan geven) juist wel dat stappenplan.
 

(voeten)badzout

Zeezout zit vol mineralen en sporenelementen. Zeezout doet je huid goed. Bij langer weken in een bad, is het ook voor je pezen en gewrichten een helend product. Ik maak een pot door 1 pond Sel de Guérande (ecowinkel, met de hand geoogst natuurlijk zeezout) te vermengen met een 3 overvolle eetlepels lavendelbloemen (lavandula angustifolia, kan vers of gedroogd) en de met een zester van 3 biologische citroenen getrokken slierten citroenschil. Goed roeren. Twee weken laten staan om de geur goed in te laten trekken. Je kunt naar wens wat druppels etherische olie toevoegen. Het zout kan ook als geurzout op bijvoorbeeld de wc staan. Gebruik 2 el in een voetenbad of 4 à 6 in een ligbad. Maak er met een fijne olie naar keuze (amandel, sesam of olijf) een scrub van. Een paar eetlepels olie, zout erbij doen tot je een lobbig mengsel hebt, goed roeren, scrubben maar.  Op het www is veel te vinden over de helende werking van zowel zeezout als lavendel en citroen.  Met rozenblaadjes of jasmijnbloemen wordt het ook heerlijk. De inspiratie voor dit recept kwam van Hilda Zwiers, mijn kruidenbuurvrouw die altijd vol verhalen is over de rijkdom van de plantenwereld.

 

deodorant.

Je hebt nodig:  baksoda, arrowroot poeder of maizena, kokosolie, bijenwas, cacaoboter, etherische olie naar wens. De etherische olie voegt niet alleen geur toe, maar ook een extra anti-bacteriële of huidverzorgende of helende werking, of andere kwaliteit van de etherische olie. Een uitgebreid recept met plaatjes, in het Engels, vind je hier: http://myhealthygreenfamily.com/blog/wordpress/home-made-all-natural-deodorant-with-men-and-womens-fragrances. Om niet de hele tijd aan het rekenen te zijn met cups en grammen kocht ik bij een huishoudwinkel een cupmaatje. Niet duur, wel handig, omdat in dit recept ook met eetlepels wordt gewerkt, er hoeft dan niets meer omgerekend te worden. De werkwijze is, achtereenvolgens: smelt 1/8 cup cacaoboter langzaam en au bain marie in (glazen) schaal, voeg 3 eetlepels schone bijenwas toe en blijf goed roeren, voeg dan 3 eetlepels kokosolie toe en roer rustig door tot ook die gesmolten is. Zet de schaal van het vuur en roer nu flink terwijl je 1/8 cup baking soda toevoegt en daarna 3 1/2 overvolle eetlepels arrowroot poeder of maizena. Als het mengsel mooi homogeen is, voeg je 15 druppels etherische olie naar wens toe. Of niks, als je de zachte was- en oliegeur voldoende vindt. Je kunt ook 2 geuren mengen. Ik vind bijvoorbeeld lavendel- citroen een fijne combinatie, of sinaasappel- kaneel. Hierna giet je de brij in een deohouder (nieuw gekocht of hergebruikt), of je doet het in een potje. Ik vulde er 4 Franse snoepdoosjes van 50 gram mee en vertelde dit verhaal op de Bijenmarkt begin deze maand.

atelier 2014 037 

De kokosolie gaat smelten bij temperaturen boven de 25 graden, dan wordt het product wat zachter, maar dit is vooral het geval bij de versies zonder bijenwas en cacaoboter. Op You Tube zijn ook recepten te vinden, het is leuk om te zien hoe dit mengsel gemaakt wordt. Meestal zit er in de Nederlandse versies van dit recept geen bijenwas en cacaoboter, ingrediënten die ik juist wel fijn vind, omdat ze voor een droge huid extra zacht zijn.

 

shampoo

Zal ik dit recept ook meegeven, vroeg ik me straks onder het wandelen af?  Vooruit dan maar, het is wat hilarisch, maar bevalt me aan de andere kant zo goed, dat ik het jullie niet wil onthouden. Voor zacht, glanzend, gezond en vol haar: los 3 eetlepels roggemeel op in warm water, doe er eventueel een klein scheutje shampoo bij om te wennen en/of de brij wat hanteerbaarder te maken en verdeel het geheel over je natgemaakte haar. Goed masseren, even in laten trekken en dan goed uitspoelen. Vervolgens 3 eetlepels biologische appelazijn aanlengen met warm water en dit mengsel goed in je haren verdelen. Het is vrij sterk, dus zorg dat het niet in je ogen komt. Opnieuw goed uitspoelen. Je haar zorgvuldig drogen, kammen/ borstelen en je verbazen hoe goed deze behandeling werkt. Zowel roggemeel als appelazijn kunnen bogen op een lange lijst aan mooie en voedende ingrediënten. Zo zorg je goed voor jezelf, maar produceert ook geen afval. Geen lege shampoofles, want roggemeel zit in een papieren meelzak. Geen lege conditionerfles, want appelazijn zit in een statiegeld glazen fles. Mooi toch.

atelier 2014 031Mama Luca op de foto gevangen terwijl ze haar verhaal over zelf te maken was- en schoonmaakmiddelen vertelt, op de Bijenmarkt in Zuidlaren.Een mooie warme zomerdag in augustus 2014.

 

vloeibaar was- en schoonmaakmiddel

Het eerste wasmiddel dat ik maakte, beschreef ik al eerder in een blogbericht. Je vindt het terug onder “Het kuisgen of no nonsense de was doen”. Voor de volledigheid neem ik het hier nog eens op, zo heb je alles bij elkaar, mocht je aan de slag willen gaan. Bovendien kan ik er nu wat extra informatie aan toevoegen. Je maakt dit was- en schoonmaakmiddel door 25 à 30 gram zeep ( ik kies Marseillezeep) te raspen, in een emmertje of grote pan/bak te doen en op te lossen in een kwart liter kokend water. Goed roeren met een garde. Dan 25 à 30 gram huishoud- of zilversoda toevoegen en opnieuw flink roeren. Er ontstaat enig Tita tovenaar effect, bubbels enzo. Dit is normaal. Is het mengsel homogeen, dan doe je er een liter warm water bij, roert nog eens goed en laat het afkoelen. Ik giet het vervolgens over in lege appelsapflessen en doe er een poos mee. Zoveel valt er nou ook weer niet schoon te maken.

Voor de was voldoet dit wasmiddel prima, als je die niet al te vuil is. Het is een zacht wasmiddel voor fijne was en wol. Vuile naturelkleurige wol wordt er mooi wit van in de handwas, of voorzichtig in de machine in een sloop gewassen op het wolwasprogramma. Witte was wordt juist wat grauw, dus dan doe ik er een tablet gebitsreiniger bij. Daarnaast ontdekte ik, dat het fijn is om met deze zeep mijn vloeren te dweilen: de tegels en houten vloeren worden er mooi van. De tegels worden ook wat terug gevet, olijfzeep bestaat immers voor het grootste deel uit olie. Zo blijven mijn plavuizen veel mooier. Een fijn schoonmaakmiddel dus, dat je gemakkelijk in liters aan kunt maken en dat dan lang meegaat.

atelier 2014 007

waspoeder

Omdat ik niet altijd tevreden was over het vloeibare wasmiddel, vooral uit mijn wandel- en tuinkleren, keukenschort en tafellinnen gingen de vlekken niet zo goed, zocht ik verder. Het antwoord vond ik opnieuw bij de scharrelmoeder met haar scharrelkinderen in, naar ik begrijp, Canada. Hier http://myhealthygreenfamily.com/blog/wordpress/homemade-borax-free-laundry-detergent   geeft ze een uitgebreid overzicht van de toxische middelen, die in reguliere wasmiddelen de boventoon voeren en de weg die haar naar dit poeder voerde.

Ik maakte haar poeder, was verrast en een beetje geschrokken door de scheikundige bubbels tijdens het maakproces, maar ben nu al een paar maanden een zeer tevreden gebruikster van dit prettige poeder. Hoe maak je het?  Rasp een stuk ongeparfumeerde glycerinezeep (ik koos die van de HEMA, maar liever nog 75 gram geraspte olijfzeep), voeg dan achtereenvolgens toe: 1 cup zilversoda/ wassoda, 1/2 cup baking soda, 1/2 cup citroenzuur, 1/4 cup grof zeezout. Meng zorgvuldig en trek je niks aan van de bubbels, die trekken weer weg. Als je dit maakt in een glazen weckpot, dan slaat het glas koud uit, dat verdwijnt ook weer. Ik liet de pot een poosje open staan, tot het bruisen over was. Bewaar in een afsluitbare pot. Ik gebruik 1 eetlepel voor niet zo vuile en 2 eetlepels voor vuilere was.  Een ontvochtzakje in de pot helpt tegen klonteren, een recept daarvan kun je ook op de site vinden. Ik heb dat niet nodig, in de loop van de tijd droogt het poeder mooi op, ik roer het af en toe even opnieuw door en dat is dat.  

 

vaatwasmachinepoeder en glansspoelmiddel

Dit recept lijkt op het voorgaande recept en komt van dezelfde blogster. Ik gebruik nu dus ook natuurazijn als glansspoelmiddel en dat werkt prima. Voor het vaatwaspoeder meng je 1 cup wassoda/ zilversoda, 1/4 cup citroenzuur, 1/4 cup grof zeezout. Goed roeren, mengen en niet schrikken van tijdelijk gebruis. Dan 10-15 druppels etherische olie toevoegen.  Citroen is heel fris, sinaasappel iets zoeter en grapefruit wat fijner van geur. Alle citrusoliën voegen anti-bacteriële kwaliteit toe. Voor een licht vuile vaat gebruik ik 1 eetlepel, voor een vuile 2 eetlepels. Tot nog toe ben ik zeer tevreden. Op dat kleine minpunt van de theevlekken na. Als ik de volgende voorraad aanmaak, ga ik proberen hoe het effect van wat meer soda is. Het kan dus zijn, dat als je dit recept over een paar maanden online weer opzoekt, ik het veranderd heb en deze opmerking ook weg is!

zomer 2014 156(site)

citrusazijn reiniger

Met stip op 1 staat bij mij dit middel. Fantastisch! Leuk om te maken, heerlijk geurend en absoluut prettig in het gebruik. Je hoeft alleen maar met enige regelmaat citrusfruit te persen. De uitgeperste schillen van sinaasappel, citroen, grapefruit en/of limoen stop je in een grote pot. Als je ze lepeltje-lepeltjes legt, kun je er veel kwijt. De pot vul je met natuurazijn, je duwt nog eens goed en sluit hem af. Je plakt er een sticker op met de datum en telt er 2 weken bij op, dat is de inweektijd. Hoe meer schillen hoe beter. Het gaat hierbij om de olie die in de schillen zit, de olie is ontvettend, vlekverwijderend, antiseptisch, antibacterieel en noem maar op. En ruikt natuurlijk heerlijk. Samen met de azijn als natuurlijke ontkalker levert het een goedkoop en goed middel op.  Na 2 weken open je de pot, gooit het geheel door een zeef in een schone bak, knijpt nog eens in de schillen om alle olie te benutten en dan kun je kiezen.

Je hevelt het over in een schone pot en gebruikt het onverdund. Je pakt eindelijk, na jaren aarzelen, een oude tandenborstel en schrobt de voegen in je douche schoon. Afspoelen, klaar. Niks chemische dampen of een allergische huiduitslag. Nieuwsgierig naar mijn douche? Kijk even bij het blogbericht “Markt van Melk en Honing.” Wat ook kan is: je sprenkelt wat over je vuile fornuis, pakt een schuursponsje en voelt je goed, nee, beter zelfs, als je na een minuut of wat je fris glanzende fornuis onder de vetvlekken ziet opduiken.. Of je stopt het 1 : 1 verdund met water in een sprayflacon en gebruikt het voor glas, douchedeuren, tegels, aanrecht, wastafel, wc- pot,  enzovoorts. Een vlotte spray over de vloer en veeg met een dweil in een situatie van acuut gedoe werkt ook goed. Ik hoef niks anders meer.

 

lavendelazijn wasverzachter of reiniger

Naast de pot met azijn en citrusschillen, zie je op de foto ook een pot met een rood verkleurende inhoud. Dat zijn lavendelbloemen, die in de azijn staan te trekken. Een variatie op de citrusreiniger, die ook heerlijk ruikt en profiteert van de reinigende werking van lavendel. Je doet 1 cup gedroogde lavendelbloemen of 2 cups verse gebroken bloemen en blaadjes in een literpot, vult die met natuurazijn en laat 2 weken trekken op een donkere en koele plaats. Zeef en gebruik als de citrusreiniger. Ik vind het zonde om er de lavendelbloemen in mijn tuin aan op te offeren, dus ben ik zuiniger op deze versie. Het is immers gezond en lekker om sinaasappelsap te drinken en goedkoper om daarna de citrusschillen te gebruiken, dan om lavendel te kopen. Wat ik wel fijn vind: deze lavendelazijn gebruiken als wasverzachter. Voor het behoud van je machine  en het schoonhouden van de leidingen is het slim om in plaats van wasverzachter een scheut azijn te gebruiken voor de laatste spoelbeurt.  Deze lavendelazijn is een fijne wasverzachter. Twee vliegen in een klap.

De recepten van citrusazijn en lavendelazijn vond ik ook bij My Healthy Green Family.com.

Is dit het nu? Is dat nou alles?

Nee hoor, dit is een begin.  Een nieuwe manier van kijken naar wat je nodig hebt stopt niet bij een recept of wat. En zo nieuw is het nou ook weer niet. Toen ik mijn eerste huis betrok en geen geld meer had voor meubels werd ik een fan van de kringloop en familie die het huis opruimde. We leven in een rijk deel van de wereld en ik doe daar mijn voordeel mee. Wat zijn er veel mensen die wegdoen wat nog goed en mooi is. Ziet het er zielig uit bij mij thuis? Bepaald niet, ik koos immers zelf wat de deur inkwam en wat niet. Toen ik mijn eerste tuin kreeg, wat een vreugde!, werd dat een adoptietuin. Met gekregen en gevonden planten en zaaigoed richtte ik de tuin in, later weer delend wat het bij  mij wel erg goed deed. Zo’n adoptietuin maakt mij veel gelukkiger dan een door de tuinmodemensen ingerichte tuin. Ik kreeg er gratis en voor niks verhalen bij, verhalen over dieren en planten en mensen. Nu is mijn tuin opnieuw aan de beurt, niet voor sfeer en rust en bloemen, vogels en bijen. Maar ook om ons te voeden. Een leef- en rusttuin wordt langzaamaan een eetbare tuin. Zo week ik me los van de supermarkt. Het is toch te gek voor woorden, dat de afgelopen decennia het idee heeft postgevat, dat de mens bestaat bij gratie van zijn koopkracht. Ik koop, dus ik besta. Ik verdien veel, dus ik doe ertoe. Honger? Dan naar AH. Alsof daar de sla groeit. Voor mij is het nu: ik werk in de tuin en kan zo voor voedsel zorgen, want ons voedsel komt uit de aarde.

Toch moet ik wel eens wat kopen, natuurlijk. De ingrediënten voor de schoonmaakmiddelen bijvoorbeeld. Baking soda (over de kwaliteiten ervan is online veel te vinden, boeiende materie) kocht ik bij toko’s of online, cacaoboter en citroenzuur online of bij de drogist, maizena bij de supermarkt of ecowinkel, arrowrootpoeder bij de ecowinkel, bijenwas online of in de hobbywinkel (let erop dat het voor cosmetica geschikte was is). Bijenwas kocht ik ook bij een bevriende imker, die was nog vuil en ik leerde hem zelf schoon te maken. Dit werd prachtige was, mooier dan die ik online kocht. Hiermee kom ik dan ook terecht bij een ander stukje textiel dat ik maakte, met bijenwas, de Bijenwasdoek. Daarover vertel ik graag in een volgend bericht. 

Zin in zelf maken? Lijkt het je wat? Ik heb mijn best gedaan om zowel kort, als praktisch en zorgvuldig te zijn en hoop dat je met deze recepten uit de voeten kunt. Wil je wel graag aan de gang, maar zou je dat een eerste keer liever onder begeleiding doen? Dat kan ook. De komende tijd wil ik best een paar workshops geven voor kleine gezelschappen, in mijn keuken. Dan kan ik nog meer vertellen, en je helpen je eerste potten en flessen te vullen. Neem contact op voor een geschikt moment, verzamel een paar mensen (m/v, jong of oud) en lege potten en flessen. Dit aanbod geldt ook voor het maken van een Bijenwasdoek, waarover ik binnenkort nog een blogbericht zal schrijven. Die hoort er nog een beetje bij, zo in de nasleep van dit schoonmaakverhaal. Al heeft hij met poetswoede weinig te maken.

Ik wens je plezier bij het maken en uitproberen van deze recepten en hoor graag, of ze je bevallen. 
 
 

 

 

 

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>