uit het archief: 3, voor Anne Marthe (koffiesok en theemuts)

Sinterklaas bracht dit jaar een mooie kleine Bodum cafetière of French Press voor me mee. Ik ben er reuze blij mee! De oude was wijlen. En dat terwijl ik zo kan genieten van een daaglijks vers gebrouwen kop koffie.En het liefst: twee. Die dan ook allebei goed warm zijn.  Nu kan dat weer, na een koude wandeling met mijn twee honden aan het begin van de dag. Die kop koffie drink ik dan, zoals ze in Uzès zeggen, als Noisette: half sterke koffie, half hete melk met schuim. Heerlijk!

Dochter heeft zelf ook zo’n ding, er zijn toch goede gewoontes die geen generatie overspringen. En net als bij mij wordt het tweede kopje wat koud als je intensief met andere dingen bezig bent  en de tijd vergeet, want op een pitje mag de Bodum niet. Dus ging in graven in mijn archief en vond onderstaand stukje in de Wol en Woorden van winter 2011. Toen maakte ik jassen voor de koffiepot en theepot. Nu, bijna op de drempel van Oud 2015 en Nieuw 2016, trakteer ik jou op dit archiefstukje vol huiselijke warmte. Wie weet ook voor jou een fijn handwerk op koude winterdagen? Voor mij wel, want de jas van het Ikea-exemplaar past niet om de Bodum.

atelier 2011 023

“Klein Textiel Project: theemuts en koffieslof.
Koffie en thee, dagelijks drink ik koffie en thee. ’s Morgens om wakker te worden: kop thee op de rand van mijn bed, heel lief door echtgenoot G. gebracht. Na een ochtendwandeling met Samuel een grote kop koffie met melk, om weer warm te worden en een duwtje in de rug te voelen voor de wachtende klussen. In de loop van de morgen nog een kop, ter motivatie. De hele middag thee, een hele pot op mijn eentje. ’s Avonds na het eten een kopje sterke koffie.

Op electriek in de keuken ben ik niet zo gek. Al die apparaten op je aanrecht, en dan dat rotgeluid. Nee, ik val meer op de aandacht van handwerk en een eenvoudige maar doeltreffende techniek. Zo is koffie zetten tegelijk een rustmoment. Smaak is wel heel belangrijk, dus lekker moet het zeker ook zijn. Ik bezit nu een tweedehands retro koffiezetapparaat voor als er veel mensen komen (echt! Zonder druppelstop, dus van oude datum en dat zie je!). Een tweede leven koffiemaler, waarin ik lekkere bonen maal. Een mediterrane koffiezetter, type espresso op je gasfornuis, voor een sterk kopje. Maar favoriet zijn de cafétières. Eerst niet, toegegeven, want ik moest leren hoe je daar de lekkerste koffie in zet. Voordat ik wist hoe, was het meer slootwater dan koffie. Maar sinds ik dat in de vingers heb, pak ik ze graag van de plank. Een kleintje voor 2 à 3 kopjes of de grote voor 5. Van IKEA, niet zo duurzaam als die van Bodum. Maar ook niet zo prijzig. Dus dat is fijn. Zo’n echte van Bodum vind ik graag nog eens bij een kringloopwinkel.

Voor de koffiemakers, de cafétières, maakte ik een sok. Sok? Ja, je trekt ‘m aan als een sok en de koffie blijft nog langer warm. Voor mijn theepot een muts, zo heet dat nou eenmaal. Twee koffiesokken dus en een theemuts. Ik handwerkte alles van (zelf) plantaardig geverfd lontgaren. Gewoon, om te kijken hoe dat lijkt. Nou, mooi dus! Hieronder deel ik een recept en 3 patronen met je. Ze zijn niet moeilijk, een kwestie van pot opmeten, basissteken van haken of breien beheersen en lekker aan de gang. En gemakkelijk naar eigen serviesgoed om te bouwen. Ik wens je er veel plezier mee!

Lekkere koffie uit de cafétière.
Hoe maak ik koffie in een cafetière? Je kookt meer water dan je nodig hebt voor het aantal kopjes, want eerst giet je de pot halfvol met kokend water. Even laten staan, zodat het glas goed heet wordt. Anders zou de warmte van je koffie in het glas gaan zitten. Water weggooien. Dan schep je per kopje een koffielepel (7 gram) grof gemalen koffie in de pot. Grof gemalen, dat is belangrijk! De smaak komt zo beter tot zijn recht, maar ook is de koffie naderhand eenvoudig uit de pot te spoelen. Fijn gemalen koffie vormt een dikke koek, die je er maar lastig uit krijgt. Dat laagje koffie maak je nat met heet water, alleen om te wellen. Je wacht weer eventjes en schenkt dan de rest van het hete water op. Goed omroeren met een lange lepel. Deksel erop, maar nog niet doordrukken. Zo trekt de koffie. Dan klop ik mijn warme melk tot dik schuim en druk de zeef in de cafetière naar beneden. Inschenken naar wens (eerst koffie, dan schuim erop scheppen. Of juist melk met schuim en er koffie bij schenken, allebei anders lekker). Ook zonder koffiesok blijft de koffie wel even heet, het glas van de pot is dik. Maar met sok wel langer natuurlijk. Bij het schoonmaken van de cafetière spoel ik koffie met water door een zeef, de koffie gaat in een emmertje. Als dat emmertje vol is, strooi ik koffiedik rond planten in de tuin. Slakken houden niet van koffie en dat is fijn. Gratis compost en slakkenweerder tegelijk.
Hoe maakte ik de theemuts?

Dat patroon komt uit Breien, basistechnieken en ontwerpen. (Verba, 2006), een leuk breiboek vol toepasbare patronen. Niet duur ook, maar €8,50. Op de site van Bol.com merk ik, dat niet iedereen even enthousiast is, maar de patronen die ik eruit maakte klopten. Ik breide de theemuts passend bij mijn pot, dus al metend, van lontgaren dat ik verfde met lac. Op pennen 5. Eerst heeft de deksel nog een strik, op dit moment zit ie met gevilte knopen vast (foto onder).

Hoe maakte ik een koffiesok?

De grote koffiesok breide ik van lontgaren in 2 kleuren: plantaardig geverfd met cutch en met lac. Boombast en insectenpoep, om het onparlementair te zeggen. Heel natuurlijk! Het patroon lijkt op dat van de polswarmers uit Wol & Woorden 9, 2010. (terug te vinden op mamaluca.nl) Eerst ruim de omtrek van de koffiepot meten, je hebt ruimte nodig om de sok over het oor heen te doen. Omdat dit garen zo soepel is, hoefde het niet veel extra te zijn. Bij een omtrek van 30 cm nam ik 1 cm extra. De twee kanten breide ik apart, van voet tot en met deksel. Bovenaan een rand frutsels, net als bij de polswarmers. De ene kant is roze met kaki stippen, de andere kant kaki met roze stippen. Beide kanten haakte ik met vasten aan elkaar. De ene zijkant helemaal dicht, de andere zijkant alleen 5 cm aan boven- en onderkant. Een koordje wol erdoor, om de frutsels dicht te trekken. De totale hoogte voor de koffieslof bij de IKEA cafetière is 25 cm en ik gebruikte 90 gram wol. Ik koos voor een slof die je uittrekt, als je koffie inschenkt. Anders heb je al snel een vies bruin ding, koffie vlekt nogal.

De kleine koffieslof haakte ik van indigo geverfd lont, 25 gram. Omdat haken een stijver resultaat geeft, kan ik ‘m niet zo gemakkelijk over zijn hoofd aantrekken. Dan maar via de voet. De omtrek van het potje is 21 cm, ik haakte een reeks lossen van 23 cm en sloot die tot een ring. Daarna tot halverwege de pot gewoon doorhaken in cirkels naar boven. Vanaf de helft niet meer rond haken, maar een flap met gat voor het oor. In feite dus doorhaken als lapje. Als je hoog genoeg bent, bij 12 cm, een randjes picootjes haken. Ik vind het blauw van indigo heel mooi , zeker bij het zwarte potje. Heel eenvoudig, helemaal goed. Maar een goede sluiting moet ik nog verzinnen. Op dit moment trek ik hem van onderaf aan en staat het slofje gewoon stijf omhoog. Wie weet is het simpelst ook wel het mooist. En ook: wie weet ga ik straks in madeliefjestijd wel madeliefjes vilten of haken, voor erop? Lijkt me lief!  ”

Zo stond het er, in de winter van 2011. Veel kan ik er niet aan toevoegen, wat klopt kan ik het beste maar zo laten. Alleen die polswarmers, die ik hierboven noem, die zouden een los eindje kunnen zijn voor jullie. Ook dat patroon nog eens opdiepen uit het archief? Laat het me maar even weten.

Als ik het grotere werk hier in mijn atelier voor de Kerstdagen, mijn verjaardag en Oud en Nieuw tijdelijk opruim voor een soort vakantie, hoef ik alleen nog maar wat leuk garen uit te zoeken en een paar bijpassende breinaalden. Dan kan ik bij een fijne kerstfilm een nieuwe koffiesok breien. Zo gepiept en lang lol van, wat wil je nog meer?!

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>